اولویت نیکی به مادر

داستان تنهایی تازه ترین اثر شعری شاعر خوب کشور محمد افسر رهبین است که به تازگی حله طبع پوشیده و تقدیم جامعه فرهنگی کشور گردید.موضع این مجموعه شعری عشق است، عشق همسفر درگذشته شاعر که وی را واداشته تا اندوه فراق و غصه های تنهایی اش را در هیئت یک مجموعه شعری به نشر برساند. این شاعر شیرین ‌سخن، پس از درگذشت همسفر‌ زندگی، با سرایش اشعار دردانگیزی سعی نموده است تا تعهدش نسبت به یار سفر کرده‌ را بازگو نماید. این ابیات زیبای شاعر که در آن سوز درونش را به بیان نشسته است، میتواند بهترین شاهد این مدعا باشد. از اتاق هفت رنگِ عشق، با تو یک قلمنقش و تصویرِ درودیوار یادم مانده استویا:تا صنوبر پیکری بالابلندی سر کشدقامتِ آزاده‌ی سروَت مرا آید به یادعشق رهبین نسبت به یار سفرکرده، همان عشق ایثارگرایانه معنوی است که باوجود خدمت بی‌ چون در طول سفر زندگی، پس از درگذشت‌ هم خود را مسوول در برابر او می ‌داند‌.به قول مولانا جلال‌الدین محمد بلخی که در بیتی به این بی کرانگی اشارتی دارد:در نگنجد عشق در گفت و شنیدعشق دریایی‌ست قعر‌اش ناپدیدمحمد افسررهبین شاعر خوش کلام و مستعد درسال ۱۳۳۷ هجری شمسی در یکی از روستا های سرسبز بگرام ولایت پروان چشم به جهان گشود. پدرش محمد اصغر از میرزاهای نام آشنای آن روزگار در شمال کابل بود. رهبین خواندن و نوشتن را از پدر آموخت.از کودکی به شعر دلبستگی داشت و به کمک پدر درین ره بیشتر آشنا شد، به قول خودش که باری گفته است: من شاعر به جهان آمدم و شعر همزاد من است. از آن رو پیوند من با شعر پیوند ذاتی و طبیعی بوده است.افسر رهبین نوجوان بود که به سرایش دوبیتی آغاز کرد و نخستین غزلش به سال۱۳۵۶ هجری خورشیدی درمجله وزین ژوندون به چاپ رسید. درخط فاصله ها نخستین دفتر شعری افسر رهبین اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

مردم مسلمان افغانستان از عید سعید فطر با آداب و رسوم کهن خود به گرمی استقبال نموده و در این روز با ظاهر آراسته، پس از ادای نماز عید به دیدار بزرگان و اقارب شان می روند و از نعمت های الله متعال قدردانی می کنند.مردم مسلمان افغانستان که همدوش با دیگر مسلمانان جهان در ماه مهمانی خدا از نعمت های بیکران باریتعالی بهره برده اند، بعد از طلوع آفتاب روز اول ماه شوال، با قلب های آکنده از ایمان و امید در محل ها و مراکز برپایی نماز عید فطر حضور می یابند و پیشانی بر زمین می گذارند و قدردان خالق هستی می شوند.یکی از واجبات مسلمان ها در ختم ماه مبارک رمضان دادن فطریه روزه است. این موضوع در بین مردم به حدی مهم است که آنها به هر صورتِ ممکن پیش از حضور در مساجد جهت انجام نماز عید، آن را به علمای دینی می ‌دهند تا آنها بین فقرا و افراد مستحق توزیع نمایند.همزمان با این خانواده ها صبح روز اول عید، سفره عیدیِ در حد توان شان هموار نموده و با چیدن میوه‌های تازه و خشک و شیرینی به استقبال مهمان ها می پردازند. در روز های عید فطر در میان مردم افغانستان رسم است که به دیدار دوستان و اقارب شان می روند و عید فطر را تبریک می گویند.کودکان و نوجوانان نیز در این روز های فرخنده لباس های نو و آراسته به تن نموده و از عیدی فامیل، آشنایان و همسایگان بهره مند می شوند.رفت و آمد مسلمانان به خانه های یکدیگر، عیادت ازمریض ها و بخشش به مستمندان از جمله آداب و رسوم عید فطر است.در ولایت های غربی کشور از جمله بادغیس، هرات، غور و فراه شب عید فطر جایگاه خاصی برای خانواده تازه عروس و دامادها دارد.همچنان در اکثر ولایت کشور ما رسم براین است تا در آخرین شب ماه مبارک رمضان که به نام شب عید نامیده می شود، با برپایی مراسم خاص، عیدی تا اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

مسجد'>مسجد جامع بزرگ هرات پنجمین مسجد جامع بزرگ در جهان است که بیش از ۱۴۰۰ سال قدمت تاریخی دارد. این مسجد جامع در زمینی به مساحت۴۶۷۶۰ مترمربع تأسیس شده که مشتمل بر۴۶۰ گنبد، ۱۳۰ رواق، ۴۴۴ فیل پایه، دوازده گلدسته، چهار ایوان، چهار دروازه، چهار کتیبه بزرگ مزین با آیاتی قرآن و اشعارعرفانی، منبر سنگی، کتابخانه و وضوخانه می‌ باشد که در زیباترین محل شهرقدیم هرات تاسیس شده وهمزمان گنجایش بیش ازیکصد هزار نمازگزار را دارا می باشد.مسجد جامع بزرگ هرات از جمله آثار تاریخی افغانستان است. این بنای زیبا و شگفت ‌انگیز حدود سه هزار سال قبل، عبادتگاه آریائی ‌های یکتا پرست بوده است. در سال ۲۹ هجری شمسی پس از اشاعه دین مقدس اسلام در هرات، این معبد به مسجد مسلمانان تبدیل شد. ناگفته نباید گذاشت که این مکان تاریخی در آن زمان خیلی کوچک تر از حالا و به شکل چوبی بوده است.بیشترین شخصیت‌های بزرگ جهان اسلام در این مسجد تدریس می‌ کردند از آن جمله میتوان به افرادی چون: پیرهرات خواجه عبدالله انصاری و خواجه محمد تاکی اشاره کرد. مسجد جامع هرات در طول تاریخ فراز و فرودهای زیادی را به خود دیده است. چندین بار تخریب و دوباره ساخته یا ترمیم شده است.درسال ۴۱۴ هجری نیمی از مسجد که غالباً با چوب پوشیده شده و رنگ آمیزی شده بود در آتش سوخت ولی به همت خواجه محمد تاکی و همکاری مردم دوباره ترمیم شد و حدود دو قرن بعد بر اساس مشورت شیخ الاسلام فخرالدین رازی و بنابر دستور سلطان غیاث ‌الدین غوری با استفاده از خشت پخته، تزئینات و کاشی‌ های فیروزه‌ای بنا شد که با مرگ سلطان، پسرش سلطان محمود بعضی ازکارهای باقی مانده آن به اتمام رسید.همچنان کاشی‌هایی که به نام کاشی هفت رنگ و کاشی معرق معروف است و در این مسجد دیده می ‌شود خود هنر کاشی اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

هدهد و درختیک داستان کوتاهنوشته: احمد پناهنده درختان وقتی فرسوده می شوند، زیر پوست آنها حشراتی تولید و جمع می شوند که نه تنها پوست را از بین می برند بلکه بدنه درخت را هم از رطوبت تهی می کنند و می میرانند.هدهد هم، غذایش در کنار دانه های گیاهی، همین حشرات جمع شده در زیر پوست مُرده درختان است. بنابراین اگر خوب ببینیم، هدهد و درخت به هم وابسته هستند. به این معنی که درختان از خود حرکتی مثل پرنده ندارند که بتوانند از خود دفاع کنند.هرچند قدرت ترمیم زخمِ وارد شده برپوست و تنه و شاخه های شان را دارند، اما وقتی حشرات، راه تغذیۀ پوست درخت را از داخل می بندند، دیگر کاری از دست او ساخته نیست و باید با چشمِ نگران و دردآلود، ازبین رفتن پوست و تنه اش را با درد و شکنجه شاهد باشد.در اینجا است که هدهد به فریاد درخت می رسد.زیرا هدهد ها با درک قوی ای که دارند، در جنگل ها پرواز می کنند تا درختانی را پیدا کنند که پوست شان خشک شده باشد.وقتی چنین درختانی را پیدا می کنند، به سویش پرمی گشایند و با پنجه های پای شان، روی تنه درخت می نشینند و دُم محکم شان را ستون قرار می دهند تا هنگام نول زدن ممتد و طولانی، تعادل شان به هم نخورد.در واقع هدهد ها هرچند برای بقا و تغذیه شان به پوست خشکیده درخت نول می زنند تا با شکستن آن، حشرات جمع شده در زیر پوست را با زبان بلند و نولِ تیز شان بخورند.اما بطور برنامه ریزی شده و نیز جبر طبیعی، خدمت بزرگی به درخت و طول عمر و سرپا ماندنش می کند. زیرا اگر هدهد نباشد، حشرات با خوردنِ تنه درخت، درخت را می میرانند.این وابستگی هدهد و درخت به قدری چشم گیر است که هدهد ها لانه شان را در تنه درخت درست می کنند تا بتوانند ادامه نسل بدهند و از درختان جنگل به سهم خود حفاظت کنند.ولی سوراخ ک اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

مثنوی'>مثنوی یکی از قالب های شعری متداول، مانند قالب شعری غزل در شعر دری است. قالب مثنوی از نظر تعداد بیت ‌ها یک قالب شعری بلند است که بیشتر برای داستان سرایی، بیان مفاهیم طولانی و آموزش مفاهیم استفاده می‌ شود. مضمون و محتوای شعر مثنوی بیشتر موضوعات عارفانه، اخلاقی، حماسی و تاریخی می باشد. علت نامگذاری این قالب شعری به خاطر آن است که هر بیت دارای قافیه جداگانه بوده و تمام بیت ‌های آن از وزن خاصی پیروی می ‌کنند. از این قالب شعری به خاطر خصوصیات ساختاری آن، بیشتر برای بیان داستان ‌ها، ادبیات آموزشی و عارفانه و موضوعاتی که طولانی هستند استفاده شده است. مثنوی سرایی از قرن سوم و چهارم شروع شده و در تمام دوره ‌ها ادامه داشته است.از جمله آثاری که با این موضوع سروده شده‌ اند میتوان به شاهنامه فردوسی، حدیقه حکیم سنایی غزنوی، کلیله و دِمنه رودکی، آفرین نامه ابوشکور بلخی، بوستان شیخ مصلح الدین سعدی، مثنوی معنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی، هفت اورنگ نورالدین عبدالرحمن جامی، اسکندرنامه حکیم نظامی گنجوی و مثنوی های عرفانی بیدل اشاره کرد. قالب مثنوی با وجود مستقل بودن قافیه در هر بیت، دارای وزن شعری خاصی است. منظور از جداگانه بودنِ قافیه هر بیت آن است که تنها دو مصرع یک بیت هم قافیه هستند و همین ویژگی سبب شده تا این قالب شعری دارای بیت ‌های زیادی باشد و محدودیتی در تعداد بیت ‌ها وجود نداشته باشد. حداقل تعداد بیت در این قالب شعری دو بیت بوده و حداکثری در تعداد بیت ‌ها وجود ندارد.قالب مثنوی یکی از اولین قالب‌های شعری بوده که به ادبیات دری وارد شده و جزء بلندترین قالب ‌های شعری محسوب می ‌شود. شاهنامه و مثنوی معنوی را می ‌توان از برجسته ‌ترین شعر‌های سروده شده در قالب شعری مثنوی دانست.مثنوی مولوی ش اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

به سلسلۀ معرفی گنجینه های پربهای فرهنگ و ادب دیرینه سال سرزمین خویش، اینک توشه های نابی از سفرنامه ناصر خسرو بلخی را برای تان هدیه می کنیم و قبل از همه لازم به یاددهانی است که حکیم ناصر خسرو قبادیانی بلخی به سال ۳۹۴ هجری در قبادیان بلخ زاده شد. هنوز جوانی نوخاسته یی بود که در کار دبیری ورزیده شد چهل ساله بود که تحول فکری در نهادش پدید آمد. او می کوشید به جهان آن سوی الفاظ و ظواهر نفوذ کند و از راز های پیچیدۀ جهان و زندگی آگاهی یابد. سفرنامه حکیم ناصرخسرو قبادیانی بلخی کتاب و گزارشی از یک سفر هفت ‌ساله اوست که از ششم جمادی الاخر سال ۴۳۷ هجری قمری از مرو آغاز یافته و به سرخس، نیشابور، جُوَین، بَسطام، دامغان، سِمنان، رَی، قوهه، قزوین، بیل، قَپان، خَرزَویل، خندان، شِمیران، سَراب، سعدآباد، تبریز، مرند، شام، بیروت، بیت‌المقدس، مکه، مدینه، سودان، جده و اصفهان انجامید و سرانجام در جمادی الاخر سال ۴۴۴ با بازگشت به بلخ پایان یافت. سفرنامه ناصر خسرو دارای سبک ساده و جذاب است. او مشاهدات عینی خود را در قالب نثر بسیار جذاب و خواندنی بیان کرده است.ناصر خسرو قبادیانی در نوشتن صاحب سبک است و معمولا ازعمل خاص یا چیزی که دیده صحبت می‌ کند. از شواهد موجود در سفرنامه میتوان متوجه شد که آن را بعد از سفر از روی یادداشت ‌های میان راه نوشته است. ناصر خسرو با توصیف شهرها با نثری ساده، اعتماد خواننده را جلب می‌ کند، او تلاش نمی‌ کند با مهارت‌ های لفظی خواننده را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه سعی میکند با شرح دیدنی ‌هایی که طی سفر دیده است، این کار را انجام دهد.ناصر به سادگی از کنار اشیاء گذر نکرده، بلکه حق چشم و گوش را به نیکی ادا نموده و آن چنان دیده های و مشاهداتش را وصف می کند که گویی این ماییم که چشم اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

اسیر کنج قفس مانده ام پری بدهیدرها ز دام شوم بال و شهپری بدهیدبه مرغکان نواخوان در عطش ماندهنوید بارش باران و باوری بدهیدبه کوچه ها که ز بیداد غرقه در خون شددهید دست بهم رنگ دیگری بدهیداز آن میی که ز پا افگند خراب کندبه رغم زاهد بی درد ساغری بدهیدبه حرف تلخ دل خسته‌ گان میازاریدبه کام شان ز سخن شهد و شکری بدهیدچه می شود بنوازید اگر مشام ثناز زلف یار ورا مشک و عنبری بدهید + نوشته شده در پنجشنبه بیست و یکم دی ۱۴۰۲ ساعت ۹:۸ ق.ظ توسط مصطفی اورهان  |  اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

مهاجرت پیامد‌های مثبت و منفی بی ‌شماری را در قبال دارد، به‌ خصوص که در ابتدای مهاجرت این پیامد‌های منفی ‌اش بسیار زیاد است. انسان از داشته ‌های خودش دور می ‌شود و با زندگی و نیازمندی های جدیدی مواجه می ‌‌گردد. این آغاز دوبارۀ وقت، انرژی و توان زیادی لازم دارد. طبعاً فرصت استفاده از مهارت‌ های گذشته را از او می ‌گیرد. بناً بسیاری از نویسندگان زمانی که هجرت می‌ کنند برای مدتی دچار تشویش، سراسیمگی و سردرگمی می ‌شوند. این ‌که دوباره بتوانند توانایی‌ های خود را به دست آورند و دوباره تجدید قوا کنند و به راهی که در گذشته می ‌رفتند ادامه بدهند، هم معلوم نیست. به همین خاطر است که بسیاری از نویسندگان ما و هر جامعۀ دیگر، پس از آن ‌که از محیط بومی جدا می ‌شوند و مهاجرت می ‌کنند، کم ‌کار می‌ شوند و بعضی هم‌ از نوشتن دست می ‌کشند، اما یک عده محدود هم با وجود دور بودن از فعالیت های ادبی و پژوهشی محدوده جغرافیایی زادگاه شان میتوانند به نوشتن رمان و داستان های خوبی دست یابند. در کشور ما ادبیات داستانی طوری که دیده می شود از همان نخستین نمونه ها تا امروز با واقعیت‌های زندگی اجتماعی در پیوند بوده و بدین وسیله نویسنده گان ما کوشیده اند تا به بیان وقایع و حوادث زند‌گی اجتماعی مردم بپردازند و بیانگر ارزش ‌هایی چون عدالت، آزادی، وطندوستی، هجرت و امثال اینها ‌باشد.از این رو میتوان گفت که داستان معاصر ما آیینه است که سیر تحولات اجتماعی جامعه ما در آن در آن انعکاس یافته است.طوری که دیده می شود ادبیات داستانی به عنوان یک شیوۀ جدیدی از نویسندگی در کشور شکل گرفته و طی سال های گذشته به رشد و بالندگی رسیده است، اما با تأسف باید گفت که تعداد نویسندگان ما بسیار کم بود و تعداد آثاری هم که بتواند به عنوان ا اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

منبت کاری یا هنر کندن کاری روی چوب یکی از ظریف ترین صنایع دستی هنرمندان و آمیزش و به هم آمیختگی هنر و حوصله افرادی است که با مواد اولیه ارزان و ساده، محصولاتِ با ارزش خلق می کنند، هنرمندانی که با قلم و برنده های فلزی تیز و ظریف، داشته های ذهنی خود را روی چوب حک می کنند و زیبایی می آفرینند.منبت کاری هنری است مشتمل بر حکاکی و کندن کاری بر روی چوب. این هنرِ دستی نماد احساس، ادراک، اندیشه و خلاقیت هنرمندانی است که با ذوق و سلیقه سرشار، اثر هنری را ابداع می کنند.کندن کاری روی چوب در کشور ما، سابقه بسیار زیادی دارد و قدیمی ترین آثار موجود این هنر در برخی از اماکن تاریخی کهن و مساجد با شکوه سرزمین ما به ملاحظه میرسد که در پارچه هایی از چوب های درخت چهارمغز، شیشم و چوب ارچه با نقوش زیبایی تزئین یافته است.کندن کاری روی چوب به دو بخش تقسیم می شود. یکی کندن کاری صنعتی و دیگر کندن کاری کلاسیک است. بعد از ظهور دین مقدس اسلام و با توجه به گسترش روحیه ساخت مراکز و مساجد اسلامی، هنرمندان افغان جزء اولین کسانی بودند که تمامی توان و استعداد خویش را صرف تزئین مساجد کردند و همگام با هنرنمایی معماری، کاشی کاری و گچ بری، هنر کندن کاری روی چوب را در آثاری چون رَحل قرآن، منبر، کلکین و دروازه های زیبا به نمایش گذاشتند.در مورد پیشینه این هنر باید گفت که آرئیان باستان همچنان که در هنر نقاشی و کندن کاری و حجاری پیش از دیگر اقوام به موفقیت هایی دست یافته بودند، به تدریج به فنون و ظرافت هنری این رشته نیز آشنایی پیدا کردند.مُهرهای استوانه یی مربوط به آریائی هاهمراه با نقوش بسیار زیبا، از هنرهای ارزنده قوم آریایی است که نمونه هایی از آن ها، مربوط به چند هزار سال قبل باقی مانده است. پادشاهان قدیم با مُهرها اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب

زمانی که الله متعال اذان را در قانون اسلام گنجانید و حضرت جبرئیل علیه السلام اذان و اقامه را به پیامبر ﷺ تعلیم داد، در این باره گفته اند که اولین زمان مشروعیت اذان، برای نماز صبح بوده است.اولین کسی که اذان گفت و از جنس انسان بود، حضرت بلال بن رباح، معروف به بلال حبشی رحمه الله علیه بود که بر روی خانه شخصی به نام نوار ام زید بن ثابت این کار را انجام میداد، و اولین کسی که اذان گفت و از جنس فرشتگان بود، حضرت جبرئیل علیه السلام بود که در معراج برای نمازی که حضرت محمد ﷺ برپا کردند اذان گفت، که مکانش در بیت المعمور بود.اولین اذانی که در روی زمین به صورت رسمی گفته شد، در مدینه منوره بود. این اذان در خانه ای نزدیک مسجد النبی ﷺ بود. از شخصی بنام نوار ام زید بن ثابت منقول است که گفت: خانه من طولانی ترین خانه ها بود که پیرامون مسجد قرار داشت. پس بلال می آمد و روی آن اذان می گفت. اذان گفتن از آغاز در همان جا بود، تا آنگاه که رسول خدا ﷺ مسجدش را بنا نهاد و پس از آن در پشت بام مسجد اذان می گفتند. حضرت بلال بعد از وفات رسول خدا ﷺ نزد حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه رفت و فرمود: ای خلیفه رسول الله، من از رسول الله ﷺ شنیده ام که می گفت:"بهترین عمل یک مومن جهاد در راه خداست "حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه برایش گفت: پس چه می خواهی ای بلال.گفت: میخواهم در راه الله باشم تا زمانی که می میرم.حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه گفت: برای ما که اذان میدهد؟حضرت بلال در حالی که اشک از چشمانش جاری بود گفت: من بعد از رسول الله ﷺ به کسی اذان نمیدهم.حضرت ابوبکر صدیق گفت: همینجا باش و برای ما اذان بده.حضرت بلال گفت: اگر مرا برای خودت آزاد کرده ای پس هرچه میخواهی بگو، اگر مرا برای الله آزاد کرده ای پس مرا بگذار به اولویت نیکی به مادر...ادامه مطلب