محمد مفتاح الفیتوری شاعر آزادیخواه افریقا

محمد مفتاح الفیتوری شاعر برجسته وآزادی خواه جهان شعر وادب، به تاریخ پنجم ثور سال ۱۳۹۴هجری شمسی مطابق بیست وچهارم اپریل سال ۲۰۱۵ میلادی در اثر بیماری که دامنگیرش بود به سن هشتاد و پنج سالگی جهان فانی را بدرود گفته و به جاودانگان پیوست. محمد مفتاح فیتوری از نمایندگان برجسته شعر نوگرای زبان عرب و از سخن ‌سرایان پرآوازه آفریقا بود.

فیتوری در سال ۱۹۳۰میلادی در شهر سودان به دنیا آمد. پدرش از صوفیان اهل طریقت بود و او را از کودکی با معارف و تعالیم دینی آشنا کرد.

فیتوری از نوجوانی به اسکندریه در شمال مصر رفت و بیشتر عمر خود را در همان شهر گذراند، اما همواره به تبار سودانی خود فخر می ‌کرد. در قاهره در دارالعلوم وابسته به پوهنتون الأزهر تحصیل کرد و سپس همکاری با مطبوعات مصری و سودانی را شروع کرد و پس از نیمه دوم سال ۱۹۵۰ به انتشار اشعار خود پرداخت.

در سال های پرتب و تاب ۱۹۶۰ و پس از آن بنابر لزوم دید دولت‌ های مصر و لیبیا به سِمت‌ها و مأموریت ‌های دیپلوماتیک گماشته شد.

او از کودکی با فقر و رنج بزرگ شد و شعر او با خون و عرق آمیخته است. همدردی با سیاهان و دلسوزی با رنج و اندوه آنها از ویژگی‌ های برجسته شعر اوست. در آثار بیشمار او صبغه اجتماعی با گرایش به افکار چپ آشکار است.

فیتوری از مخالفان سرسخت رژیم حاکم در سودان بود و به خاطر اعتقادات سیاسی خود، سالهای طولانی از سفر به سودان منع شد.

در سال ۱۹۷۴ تابعیت سودانی او گرفته شده و بصورت رسمی تابعیت لیبیا را قبول کرد. حدود یکسال پیش دولت کنونی سودان، تابعیت ملی او را به صورت رسمی به او برگرداند. فیتوری خودش را پیش از هر چیز یک سیاه آفریقایی می ‌دانست و در شعرهای بیشماری از درد و اندوه سیاهان افریقا سخن گفته و آنها را به اعتراض و قیام فرا خوانده است.

نیاکانم را در این زمین دفن کردم

و از خاک سیاه برایشان کفن ساختم

من نیز روی این خاک جان می ‌دهم

و فرزندم نیز همین جا جان می ‌سپارد

تنها همین خاک آفریقاست که سرانجام برای ما می ‌ماند

که هیچ وقت نیز جز آن چیزی نداشتیم...

شعر او در بسیاری از کشورهای عربی، از سوریه و عراق تا مصر و لیبیا، به کتاب ‌های درسی راه یافت. خوانندگان بسیاری شعر او را خواندند و کتاب‌ ها و مقالات زیادی در تحلیل آثار او به نشر رسید.

بسیاری از منظومه ‌ها و قصیده های فیتوری به سایر زبان ‌های دنیا ترجمه شده است.

+ نوشته شده در سه شنبه سوم مرداد ۱۴۰۲ ساعت ۱۱:۳ ق.ظ توسط مصطفی اورهان  |