نخستین اذان و نخستین موذن در اسلام

زمانی که الله متعال اذان را در قانون اسلام گنجانید و حضرت جبرئیل علیه السلام اذان و اقامه را به پیامبر ﷺ تعلیم داد، در این باره گفته اند که اولین زمان مشروعیت اذان، برای نماز صبح بوده است.

اولین کسی که اذان گفت و از جنس انسان بود، حضرت بلال بن رباح، معروف به بلال حبشی رحمه الله علیه بود که بر روی خانه شخصی به نام نوار ام زید بن ثابت این کار را انجام میداد، و اولین کسی که اذان گفت و از جنس فرشتگان بود، حضرت جبرئیل علیه السلام بود که در معراج برای نمازی که حضرت محمد ﷺ برپا کردند اذان گفت، که مکانش در بیت المعمور بود.

اولین اذانی که در روی زمین به صورت رسمی گفته شد، در مدینه منوره بود. این اذان در خانه ای نزدیک مسجد النبی ﷺ بود. از شخصی بنام نوار ام زید بن ثابت منقول است که گفت: خانه من طولانی ترین خانه ها بود که پیرامون مسجد قرار داشت. پس بلال می آمد و روی آن اذان می گفت. اذان گفتن از آغاز در همان جا بود، تا آنگاه که رسول خدا ﷺ مسجدش را بنا نهاد و پس از آن در پشت بام مسجد اذان می گفتند.

حضرت بلال بعد از وفات رسول خدا ﷺ نزد حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه رفت و فرمود:

ای خلیفه رسول الله، من از رسول الله ﷺ شنیده ام که می گفت:

"بهترین عمل یک مومن جهاد در راه خداست "

حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه برایش گفت: پس چه می خواهی ای بلال.

گفت: میخواهم در راه الله باشم تا زمانی که می میرم.

حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه گفت: برای ما که اذان میدهد؟

حضرت بلال در حالی که اشک از چشمانش جاری بود گفت: من بعد از رسول الله ﷺ به کسی اذان نمیدهم.

حضرت ابوبکر صدیق گفت: همینجا باش و برای ما اذان بده.

حضرت بلال گفت: اگر مرا برای خودت آزاد کرده ای پس هرچه میخواهی بگو، اگر مرا برای الله آزاد کرده ای پس مرا بگذار به کسی که برای آن آزادش کرده ای.

حضرت ابوبکر صدیق گفت: بلکه ترا برای الله آزاد کرده ام برو هر جا که میخواهی.

حضرت بلال رضی الله عنه پس از شنیدن این سخن بسوی شام سفر کرد، و در آنجا به همرای همسنگرانش به جهاد مصروف شد.

بعد از گذشت چند سال حضرت بلال، رسول الله ﷺ را بخواب دید در حالی که آن حضرت برایش می گفت:

ای بلال این چه جفاست که در حق ما میکنی!

آیا وقت آن نرسیده که به دیدار ما بیایی؟

حضرت بلال از خواب خود بیدار شد، غم فراق رسول ﷺ وجودش را فرا گرفته بود، سپس بسوی مدینه حرکت نمود، و در نزد روضه اطهر رسول ﷺ رسید و گریه را آغاز کرد. حضرت حسن و حضرت حسین رضی الله عنهما هردو آمدند، حضرت بلال آنها را به آغوش خود می فشرد و می بوسید و می گریست، آنها به حضرت بلال گفتند: ای بلال می خواهیم یکبار اذان بدهی.

حضرت بلال در بالای مسجد بلند شد و اذان را شروع کرد.

زمانی که گفت:

الله أكبر الله أكبر مدینه منوره در جوش و خروش شد.

زمانی که گفت:

أشهد أن لا آله إلا الله جوش و خروشش بیشتر شد.

زمانی که گفت: أشهد أن محمداً رسول الله

زنان از خانه های خود به گریه و فغان بیرون برآمدند و زمان رسول خدا ﷺ به یاد شان آمد.

قبل از آن هیچگاه کسی مردان و زنان مدینه را این قدر گریان ندیده بود.

زمانی که حضرت عمر رضی الله عنه برای فتح فلسطین رفت، مسلمانان از حضرت عمر رضی الله عنه در خواست نمودند که به بلال بگوید تا یک نماز را اذان بدهد. حضرت عمر رضی الله عنه به بلال دستور داد که اذان بدهد.

بلال بلند شد و اذان داد. صحابه رضوان الله عليهم همه در گریه شدند و حضرت عمر رضی الله از همه بیشتر می گریست.

در زمان وفات حضرت بلال رضی الله عنه همسرش کنارش نشسته و می گریست، و حضرت بلال رضی الله عنه خطاب به او می گفت:

گریه نکن، فردا با دوستانم ملاقات می کنم، با حضرت محمد ﷺ و یارانش.

+ نوشته شده در چهارشنبه بیست و دوم آذر ۱۴۰۲ ساعت ۱:۱۹ ب.ظ توسط مصطفی اورهان  |