درگرامیداشت ازهفتصد چهل وهفتمین سال وفات مولانا

مولانا جلال الدین محمد بلخی یکی از نام های برجسته در شعر و ادب دری و یکی از مشایخ معروف عرفان و تصوف اسلامی است. مولانا در سال 586 خورشیدی در شهر باستانی بلخ افغانستان چشم به جهان هستی گشود. در کودکی شروع به آموزش زبان دری كرد و بعدها آن را زبان شعر خود ساخت. در اوان کودکی همراه پدرش بهاء‌الدین ولد به آسیای صغیر یعنی ترکیه امروزی رفت و در شهر قونیه اقامت گزید و در سال 652 خورشیدی به عمر شصت و شش سالگی در همان شهر جهان فانی را بدرود گفت.

مولانا در دروان کودکی به آموزش علوم نزد پدرش بهاءالدین ولد که خود ازعلمای زمانش بود زانو زد و به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. منبع اندیشه هایی که سبب کسب شهرت فراوان مولانا گردید، علم تصوف می باشد. بازتاب یک چنین فکر و اندیشه را در ابیاتی از او به نظاره می نشینیم:

مرغ دل پران مبا جز در هوای بیخودی          

شمع جان تابان مبا جز در سرای بیخودی

آفتاب لطـف حـق بر عاشـقان تابنــده باد          

تا بیفتـــــد بر همه ســـایه همای بیخــودی

غزلیات مولانا از نظر مضامین عرفانی در سطح بسیار بالایی می باشد، گواه یک چنین مدعا را در این ابیات به جستجو می نشینیم:

دلم همچون قلم آمد در انگشتان دلداری            

که امشب می ‌نویسد زی نویسد باز فردا ری

قلم را هم تراشد او رقاع و نسخ و غیر آن         

قلم گوید که تسلیمم تو دانی من کیم باری

مولانا در طول زندگی خود پنج اثر جاویدان آفرید که "مثنوی معنوی" از جمله مهمترین این آثار به شمار می آید.

مثنوی معنوی حاصل پربارترین دوران عمر مولاناست، چون بیش از پنجاه سال داشت که نظم مثنوی را آغاز کرد. اهمیت مثنوی نه از آن رو که از آثار قدیم ادبیات فارسی است؛ بلکه از آن جهت است که برای بشر سرگشته امروز پیام رهایی و وارستگی دارد. مثنوی فقط عرفان نظری نیست بلکه کتابی است جامع عرفان نظری و عملی.

مولانا در زندگی ادبی و عرفانی خود سه مرحله جداگانه را سپری نموده و در هریک از این دوره ها خصوصیات جداگانه خاص خودش را داشته است. آنجا که خودش گفته است:

حاصل عمرم سه سخن بیش نیست

خام بُدَم، پخته شدم، ســـــــــوختم

شمس تبریزی در حدود سال 601 خورشیدی به مولانا پیوست و چنان او را شیفته کرد، که درس و وعظ را کنار گذاشت و به شعر و ترانه و دف و سماع پرداخت و از آن زمان طبعش در شعر و شاعری شکوفا شد و به سرودن اشعار پرشور عرفانی پرداخت.

مولانا جلال الدین محمد بلخی پس از مدت‌ها بیماری در پی تب سوزان روز یکشنبه 26 قوس سال 652 خورشیدی جهان فانی را بدرود گفته و به جاودانه گان پیوست. روحش شاد و یادش گرامی باد!