اولویت نیکی به مادر

مهاجرت پیامد‌های مثبت و منفی بی ‌شماری را در قبال دارد، به‌ خصوص که در ابتدای مهاجرت این پیامد‌های منفی ‌اش بسیار زیاد است. انسان از داشته ‌های خودش دور می ‌شود و با زندگی و نیازمندی های جدیدی مواجه می ‌‌گردد. این آغاز دوبارۀ وقت، انرژی و توان زیادی لازم دارد. طبعاً فرصت استفاده از مهارت‌ های گذشته را از او می ‌گیرد. بناً بسیاری از نویسندگان زمانی که هجرت می‌ کنند برای مدتی دچار تشویش، سراسیمگی و سردرگمی می ‌شوند. این ‌که دوباره بتوانند توانایی‌ های خود را به دست آورند و دوباره تجدید قوا کنند و به راهی که در گذشته می ‌رفتند ادامه بدهند، هم معلوم نیست. به همین خاطر است که بسیاری از نویسندگان ما و هر جامعۀ دیگر، پس از آن ‌که از محیط بومی جدا می ‌شوند و مهاجرت می ‌کنند، کم ‌کار می‌ شوند و بعضی هم‌ از نوشتن دست می ‌کشند، اما یک عده محدود هم با وجود دور بودن از فعالیت های ادبی و پژوهشی محدوده جغرافیایی زادگاه شان میتوانند به نوشتن رمان و داستان های خوبی دست یابند. در کشور ما ادبیات داستانی طوری که دیده می شود از همان نخستین نمونه ها تا امروز با واقعیت‌های زندگی اجتماعی در پیوند بوده و بدین وسیله نویسنده گان ما کوشیده اند تا به بیان وقایع و حوادث زند‌گی اجتماعی مردم بپردازند و بیانگر ارزش ‌هایی چون عدالت، آزادی، وطندوستی، هجرت و امثال اینها ‌باشد.از این رو میتوان گفت که داستان معاصر ما آیینه است که سیر تحولات اجتماعی جامعه ما در آن در آن انعکاس یافته است.طوری که دیده می شود ادبیات داستانی به عنوان یک شیوۀ جدیدی از نویسندگی در کشور شکل گرفته و طی سال های گذشته به رشد و بالندگی رسیده است، اما با تأسف باید گفت که تعداد نویسندگان ما بسیار کم بود و تعداد آثاری هم که بتواند به عنوان ا, ...ادامه مطلب

منبت کاری یا هنر کندن کاری روی چوب یکی از ظریف ترین صنایع دستی هنرمندان و آمیزش و به هم آمیختگی هنر و حوصله افرادی است که با مواد اولیه ارزان و ساده، محصولاتِ با ارزش خلق می کنند، هنرمندانی که با قلم و برنده های فلزی تیز و ظریف، داشته های ذهنی خود را روی چوب حک می کنند و زیبایی می آفرینند.منبت کاری هنری است مشتمل بر حکاکی و کندن کاری بر روی چوب. این هنرِ دستی نماد احساس، ادراک، اندیشه و خلاقیت هنرمندانی است که با ذوق و سلیقه سرشار، اثر هنری را ابداع می کنند.کندن کاری روی چوب در کشور ما، سابقه بسیار زیادی دارد و قدیمی ترین آثار موجود این هنر در برخی از اماکن تاریخی کهن و مساجد با شکوه سرزمین ما به ملاحظه میرسد که در پارچه هایی از چوب های درخت چهارمغز، شیشم و چوب ارچه با نقوش زیبایی تزئین یافته است.کندن کاری روی چوب به دو بخش تقسیم می شود. یکی کندن کاری صنعتی و دیگر کندن کاری کلاسیک است. بعد از ظهور دین مقدس اسلام و با توجه به گسترش روحیه ساخت مراکز و مساجد اسلامی، هنرمندان افغان جزء اولین کسانی بودند که تمامی توان و استعداد خویش را صرف تزئین مساجد کردند و همگام با هنرنمایی معماری، کاشی کاری و گچ بری، هنر کندن کاری روی چوب را در آثاری چون رَحل قرآن، منبر، کلکین و دروازه های زیبا به نمایش گذاشتند.در مورد پیشینه این هنر باید گفت که آرئیان باستان همچنان که در هنر نقاشی و کندن کاری و حجاری پیش از دیگر اقوام به موفقیت هایی دست یافته بودند، به تدریج به فنون و ظرافت هنری این رشته نیز آشنایی پیدا کردند.مُهرهای استوانه یی مربوط به آریائی هاهمراه با نقوش بسیار زیبا، از هنرهای ارزنده قوم آریایی است که نمونه هایی از آن ها، مربوط به چند هزار سال قبل باقی مانده است. پادشاهان قدیم با مُهرها, ...ادامه مطلب

میناتوری نوعی از نقاشی است که در آن طرح رسامی در ابعاد کوچک خلق می‌ شود، یا به عبارت دیگر یک نوع رسامی مخصوصی است که توسط پیوند دادن برگ ‌ها، گلبرگ‌ ها، ساقه، پیوند، پندک، شاخه‌ ها وخط‌ های مختلف هندسی، مناظر طبیعی وغیره شکل می ‌گیرد. این رسم با قلم در کاغذ، با وسایل گوناگون روی فلزات، چوب، گچ، سنگ و غیره ترسیم می ‌گردد. میناتوری در جهان از جمله هنرهای زیبا بوده و مقام سوم را در صنف هفت هنر زیبا دارا می باشد. این هنر در صنایع قالین، بافندگی، نجاری، معماری و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. هنر میناتور در شرایط کنونی به ‌شکل مدرن و سهل ترسیم می گردد.هنر میناتور همان طور که قبلاً اشاره کردیم، نوعی از نقاشی‌ است که در آن هنرمند به سراغ بازتاب طبیعت می ‌رود و تلاش می‌ کند که آنچه را در اطرافش قرار دارد، به گونه هنری و ظریف به تصویر بکشد.منبع الهام هنرمند عرصه میناتور اصولاً طبیعت است و او با دقت در گیاهان و اجزای دیگر محیط خود، برای میناتور‌های خود ایده می ‌گیرند. عمده‌ ترین کار و فشار در ترسیم میناتوری گل و برگ و شاخه هاست. گل‌ ها داری رنگ و اشکال هندسی زیاد بوده و مینیاتوریست نظر به گل های زیبای محیط خود به ترسیم و نقاشی میناتوری می پردازد. همین گونه برگ ها و شاخه ها نیز از موارد مورد استفاده هنرمندان اینگونه ای از نقاشی اند. برگ ها و شاخه ها دارای انواع مختف بوده و در رسم میناتوری کاربرد فراوان دارند.همچنان در کار میناتوری از پرندگان و حیوانات وحشی زیبا و پرنقش و نگار نیز استفاده زیاد صورت می گیرد. ابزار و وسایل مورد نیاز يك مینیاتوریست در مقايسه با ساير هنرها بسيار محدود است. وسائلی که در هنر میناتور به کار میروند عبارت اند از: کاغذ مخصوص، قلم مو، بوم یا تخته مقوایی که برای , ...ادامه مطلب

شهر ضحاک مجموعه خرابه‌ های شهر باستانی در ولایت بامیان و یکی از نشانه‌‌ های تاریخی شاهنامه است که قرار شواهد تاریخی در سال ۶۱۷ هجری قمری توسط ارتش چنگیز با خاک یکسان گردیده است.شهر ضحاک که به نام شهر سرخ نیز شناخته می ‌شود، مجموعه‌ وسیعی از ویرانه بناهای تاریخی است که بر تپه‌ سرخ رنگی مشرف به نقطه استراتیژیک، در محل ورودی شرقی وادی بامیان و در قسمت جنوب غربی شش ‌پل واقع شده است. روزگاری شهرضحاک، چهار راه ارتباطی دنیای قدیم بود و راه ‌های تجاری از این محل می ‌گذشتند، که جنوب را به هندوستان، شرق را به ایران و شمال را به سلسله کوه‌ های هندوکش و دریای آمو وصل می ‌کرد.از دیوارهای این شهر، برج ‌های متعدد و راه ‌های پیچ و خم آن که تا هنوز قابل مشاهده است، فهمیده می ‌شود که در زمان آبادی خویش از شکوه، رونق و استحکامات دفاعی مهمی برخوردار بوده است.در برخی از قسمت ‌های باقی مانده این شهر، آثاری از دوره‌ های تاریخیِ، ترک ‌های یفتلی یا هون ‌های سفید از قرن ‌های چهارم تا نهم میلادی، سده‌ های اولیه اسلامی از قرن‌ های دهم تا سیزدهم میلادی و تیموری‌ ها از قرن پانزدهم تا شانزدهم میلادی به چشم می خورد.اصل نام این شهر در نخستین سال ‌ها مشخص نیست؛ هرچند افسانه شاه ماردوش، به نام ضحاک در ادبیات دری آمده و مردم عوام نیز عقیده دارند که اینجا پایتخت ضحاک ماردوش بوده، چون او این شهر را ساخته است.استاد احمد علی کهزاد در کتاب افغانستان در شاهنامه نوشته است: در اثر حفریات، کوزه‌ هایی با مارک صورت برخی از ترک ‌شاهان غربی هم پدیدار شده که مقارن ساسانی‌ ها از ماورای آمو به خاک‌ های باختر سرازیر شده‌ اند. چنگیز تنها حصاراز طرفی هم افواهات و قصه‌ های عامیانه در بین مردم وجود دارد که بنیان‌ گذار این شهر یکی, ...ادامه مطلب

خاطره‌ نگاری از عام ترین و صمیمانه ترین روش ها برای منتقل کردن حس به وسیلۀ نوشتن است و هر فردی میتواند با رعایت اصولِ ساده و قواعدِ اندک، به ساده ترین شكل، رویداد های مهم زندگی خود را ثبت نموده و خاطرات خوب و بد زندگی خود را ماندگار سازد.خاطره ‌نگاری‌ پایبند هیچ ‌یک‌ از صور بیان‌ ادبی‌ نبوده و نویسنده از هر شیوه‌ و ابزاری‌ که‌ در دسترس‌ داشته برای‌ روایت‌ دیده ‌ها و شنیده ‌ها و بیان‌ داستان‌ زندگی‌ و شرح حالات‌ درونیِ خویش‌ سود جسته است. بدین‌ سبب‌ به‌ دشواری‌ میتوان‌ شکلی‌ از صور ادبی‌ و نوشتاری‌ را در گنجینه تاریخ یافت که خاطره ‌نگاری‌ در قالب‌ آن‌ نیامده‌ باشد. ازهمین‌ رو خاطرات‌ گذشته مردم ما را باید درلابلای‌ سنگ ‌نوشته ‌های‌ پادشاهان‌ هخامنشی‌ و ساسانی‌، در آثار وقایع‌ دربار شاهان‌ و ‌خاطرات‌ اهل‌ دیوان‌ و در گنجینه‌ پهناور ادب‌ جستجو کرد. خاطره ‌نگاری‌، ابتدا در تمدن‌ باستانی‌ مصر پدید آمده و آنگاه‌ در تمدن‌ های‌ کلدانی‌ و آثوری‌ رونق‌ گرفت‌ و درعصر هخامنشی‌ وارد مرحله‌‌ تازه‌ شد. ‌مجموعه‌ بزرگِ خاطره ‌نگاری‌ در کتیبه ‌های‌ معابد آثوری‌ بر جای‌ مانده‌ است‌. تحول‌ عمده ‌ای‌ که‌ آثوریان‌ پدید آوردند آن‌ بود که‌ منشیان‌ درباری‌، در کتیبه ‌نگاری‌ بناهای‌ تاریخی‌، از تعارفات‌ متداول‌ در باره‌ اهدای‌ بنا از سوی‌ پادشاهان‌ کاستند و به‌ جای‌ آن‌ به‌ نوشتن وقایعِ‌‌ اعمال‌ و آثار آنان‌ پرداختند. این‌ ابداع‌ سرآغاز واقعه ‌نگاری‌ درباری‌ و خاطره ‌نگاری‌ شاهانه‌ شد که‌ درعهد هخامنشی‌ و ساسانی‌ در میان‌ شاهزاده گان‌ یونانی‌ تداوم‌ یافت‌ و با خاطرات‌ امپراطور روم‌، در تاریخ‌ غرب‌ شهرت‌ گرفت.‌مجموعه دیگر‌ خاطره ‌نگاری‌ درعهد باستان‌، که‌ از نظر تاریخ‌‌ نیز اهمیت‌ دارد، خاطرات‌ افسان, ...ادامه مطلب

صنعت چاپ در افغانستان دارای تاریخچه ای طولانی می باشد ولی متاسفانه به دلایل گوناگون جایگاه اصلی خود را در ساختار بازار صنعت بدست نیاورده است.نخستین بار صنعت چاپ در دوران پادشاهی امیر شیرعلی خان به افغانستان آمد، ولی متأسفانه کتابی از آن دوران که تاریخ آن زمان را داشته باشد یا آدرس یک چاپخانه مشخصی در آن ذکر شده باشد، در دسترس نیست.اولین جریده ای چاپ شده در افغانستان "شمس النهار" نام دارد، که چاپ مطبعه کابل در آن تذکر داده شده است، اما اینکه مطبعه کابل، چاپخانه سنگی بوده است یا در جای دیگری چاپ می شده، هنوز معلوم نیست.بر اساس مستندات موجود ما نتیجه می گیریم که صنعت چاپ در دوران امیر شیرعلی خان به افغانستان آمده است.در دوران حکمروایی امیر عبدالرحمن خان با وجود انتشار چند کتاب و اشتهارات و کتاب های دفاتر و صکوک و حسابداری، که برای بار اول در افغانستان معرفی شده است، از انتشار روزنامه و یا جریده خبری نیست.پس از مرگ امیر عبدالرحمن و به قدرت رسیدن پسرش امیر حبیب الله خان آثار زیادی در کشور به طبع رسید که اکثرا چاپ حروفی مطبعه دارالسلطنه کابل بود.در زمان امان الله خان چاپ سنگی در افغانستان رایج میشود و در حدود چهل جلد کتاب از زمان ایشان در افغانستان موجود می باشد.دوران حکمروایی امان الله خان برای صنعت چاپ زمان خوبی بود، در این دوره صنعت ترجمه در افغانستان رایج شد، روزنامه نگاری بوجود آمد و معروف ترین نشریه آن روزگار یعنی سراج الاخبار آراسته به زیور طبع گردید. تا زمانی که امان الله خان بر اریکه قدرت بود، در روند صنعت چاپ افغانستان رونق خوبی پدید آمد، ولی با تأسف با سقوط دولت امانی این روند متوقف گردید.سالیان بعد با به قدرت رسیدن نادرشاه، صنعت چاپ دوباره در کشور رونق پیدا کرد، انجمن, ...ادامه مطلب

ده افغانان یکی از محلات تاریخی و قدیمی شهر کابل است. این محل در پهلوی سایر مناطق کهن کابل دارای پیشینه و تاریخ دیرینی می باشد. این ساحه از طرف شمال به شهرآرا وبینی نیزار، از طرف شرق به شهرنو، از طرف غرب به کوه آسمایی و از طرف جنوب به جوی شیر و کوچه اندرابی شهر کابل احاطه شده است. از این محل در بابرنامه، یا کتاب خاطرات ظهیرالدین محمد بابر نیز یاد شده است. در صد سال اخیر این محل ارزش بیشتر کسب نمود به خصوص خانواده امان الله خان در این ساحه می زیست و در سال ۱۲۹۹ شمسی حین توزیع تذکره شاه هدایت داد تامحل سکونت او را ده افغانان کابل بنویسند. چرا منزل شخصی خودش قبلا در گردان سرای ده افغانان کابل بود و بعد ها آنجا را به محمود طرزی سپرد. شایان ذکر است که ساحه قصر استور، ارگ، بوستان سرا، گردان سرا یا پارک زرنگار فعلی و گلستان سرا همه از املاک ده افغانان بودند. در گذشته ها که شهر کابل آب فراوانی داشت از این محل رودخانه ای پاک و شفافی به نام نهر ده افغانان سرازیر میشد که مردم استفاده خیلی خوبی از آن می نمودند. محمود طرزی روزنامه ‌نگار، سیاست ‌مدار و روشنفکر افغان از 1285 تا 1296 هجری شمسی در ده افغانان کابل سکونت داشت.قابل یادآوری است که تعدادی از کارمندان دولت چون: محمد عمر وردک وزیر داخله و ریس شورا در زمان سلطنت محمد ظاهر شاه، عبدالله یفتلی معاون وزارت خارجه، غلام رسول خان پرماچ، عبدالقدیر وزیر داخله زمان سردار محمد داوود، صباح الدین کشککی، و ده ها دکتور مجرب و دانشمندان و شعرا در این ساحه زیست داشتند. دو کانون با صفای علم و دانش به نام های "قاری عبدالله" و "عینو" مراکز آموزش و پرورش اطفال و نوجوانان این محل را تشکیل میدهد.امروز پارک زرنگار که بخشی از محله ده افغانان کابل به ش, ...ادامه مطلب

ابوزید عبدالرحمن بن محمد بن خلدون حَضرَمی معروف به ابن خلدون تاریخ‌ نگار و جامعه‌ شناس مشهور عرب بود که در سال ۷۳۲ ه‍جری قمری در کشور تونس به دنیا آمد. خانوادهٔ او از اعراب جنوبی عربستان بودند که پس از پیروزی مسلمانان بر مردم اسپانیا وارد این کشور شدند و تا زمانی که بین آن‌ها و مسیحیان اختلافی پیش آمد در این کشور بودند و پس از آن به سمت تونس حرکت کردند و در آنجا ساکن شدند. در دوران کودکی ابن خلدون، بزرگان دینی که از اسپانیا به تونس سفر می ‌کردند در خانهٔ آنها توقف می‌ کردند و همین امر باعث شد ابن خلدون از کودکی و به وسیلهٔ این افراد قرآن، فقه، تصوف، اخلاق، کلام، مردم‌ شناسی، جامعه ‌شناسی، نجوم، اقتصاد، تاریخ، هندسه، جبر، حساب، لغت، فلاحت، طلسمات، شعر، آداب و تعلیم، منطق، ریاضی، فلسفه، سیاست، منشی ‌گری و کارهای مربوط به حکومت را بیاموزد.محمد بن ابراهیم الآبیلی، یکی از بزرگان عصر خود بود که ابن خلدون حدود پنج سال نزد او به تحصیل پرداخت. آبیلی فردی بود که ابن خلدون را با آثار ابن رشد، ابن سینا و آثار جدید فلسفی قلمرو اسلامی آشنا ساخت. اولین اثر او در مورد تاریخ عمومی جهان تا زمان خودش است که در بین سال های ۷۷۸ تا ۷۸۳ هجری قمری نوشته شده است و اندیشه‌ های فلسفی وی در روش ‌شناسی این اثر به‌ خوبی مشخص شده ‌است. ابن خلدون کتابی هم اندر اخبار عرب و عجم نوشته است که از مقدمه زیبای آن ابعاد و عمق دانش وی مشخص می شود.ابن خلدون فعالیت‌های سیاسی خودش را از دربار ابوعنیان حاکم مرینی شروع کرد و سرانجام به جرم توطئه علیه حاکم مذکور دستگیر و زندانی شد. مدتی بعد در توطئه‌ای که پسرعموی ابوعنیان ترتیب داده ‌بود شرکت کرد، اما موفق نشد مقام در شایسته ی کسب کند. پس از آن به شهر قرناطه رفت، چرا ک, ...ادامه مطلب

صنعت سفالگری و کلالی یکی از بخش های دیرینه در فرهنگ و داشته های تاریخی مردم ماست که از گذشته های دور مورد توجه خاص افراد و اشخاص، به ویژه جهانگردان خارجی قرار داشته است.ساختن ظروف سفالی اکثراً با یک نوع گل مخصوص صورت می گیرد، و به ظرف ساخته شده از این طریق ظروف سفالی می گویند. ظروف سفالی انواع و اقسام مختلفی دارد. از مشهورترین آنها میتوان به کاسه، پیاله، کوزه، صراحی، گلدان، دیگ، خم و برخی دیگر اشاره کرد. ناگفته نباید گذاشت که قبل از رواج ظروف شیشه ی ظروف سفالی رایج‌ ترین مظروفات بشر بودند. انسان‌های اولیه از آن زمان که به فکر ذخیره آب و غذا افتادند و به خاصیت چسبندگی و شکل ‌گیری گِل مخصوص کُلالی پی بردند ظرف‌های سفالی را به شکل ‌های گوناگون ساختند.ساختن ظروف سفالی از زمان زندگی انسانها در دشت و صحرا آغاز گردیده وبا شکل گیری آبادی های نسبتاً بزرگ، همچنان به عنوان جزء از وسایل زندگی انسان ها باقی مانده است. با گذشت زمان و گسترش زندگی، این صنعت تکامل یافته و انسان‌ های مستعد، سفالگری را به عنوان شغلی برای خود برگزیدند. سفالگر ها با فکر خلاق و دست‌های هنرآفرین شان روی ظرف‌ های گِلی نقش و نگارهایی کشیدند و آن‌ ها را با رنگ‌ های گوناگون آراستند.ظروف سفالی معمولاً برای نگهداری آب و مواد غذایی ساخته شده و در گذشته ها کاربرد گسترده ای داشته ‌است. ظروف سفالی طوری که تجربه نشان داده خاصیت فاسد نشدنی دارد و از نگاه صحی هم بیشتر توجه مردم را به خود جلب نموده است.زمان آغاز و پیدایش خطوط و نقاشی های برروی ظروف سفالی چندان روشن و آشکار نیست ولی آثار به دست آمده از هزاره های ۵ و ۶ پیش از میلاد میتواند به عنوان نشانه های روشنی از پیشینه این هنر و صنعت باستانی به شمار آید.واقع گرایی ان, ...ادامه مطلب

نویسندگی انتقال و رساندن نوعی دیدگاه یا پیام از طریق نوشتن به مخاطب است. نویسنده کسی است که این هنر انتقال پیام از راه نوشتن را دارد. یا به سخن دیگر نویسنده کسی است که خوب حس می کند، خوب می اندیشد و خوب می نویسد.نویسنده آثار خلاقانه ای مانند رمان ها، داستان های کوتاه، کتاب های ادبی، نمایشنامه ها و اشعار را می آفریند. همچنین گاهی مقالات خاص برای روزنامه ها و مجلات و مطالب غیر داستانی مانند زندگی نامه، حسب حال، کتاب های آموزشی و مطالبی برای رسانه ها می نویسد.یکی از ابزار اصلی کمک کننده برای یک نویسندۀ خوب شدن، خواندن و مطالعه کردن است. مطالعه کتاب های مختلف، به خصوص آثار نویسندگان بزرک دنیا، در ایجاد ایده و شکل دهی تفکر نویسنده بسیار موثر است.نوسندگی از تنهاترین مشاغل جهان محسوب می شود، بنابراین نویسنده باید کارکردن در تنهایی را دوست داشته باشد. گاهی نویسنده قبل از شروع کار نوشتن کتاب یا مقاله با ناشر یا مسئول مجله، روزنامه و امثال آن پیمان می بندد. بنابراین او باید وقت شناس بوده و سفارشات خود را به موقع انجام و تحویل دهد. نظم و انضباط نیز ازضرورت های این شغل است. داشتن پشتکار، تمرین و کسب تجربه در نویسندگی بسیار مهم است طوری که برخی از نویسندگان برجسته و مشهور دنیا، هنوز ساعات زیادی از روز را با نوشتن سپری می کنند.از آنجا که بسیاری از ایده ها و موضوعات اولیه کتابها و مقالات، برگرفته از بطن جامعه، زندگی و مشکلات مردم است، بناً نویسنده باید روانشناس و مردم شناس خوبی باشد و از طریق ارتباط با افراد جامعه با زندگی، علایق، نظرات و مشکلات آنها آشنا شود. به سخن دیگر نویسنده باید صدای مردم جامعه خودش باشد. بیشتر نویسنده ها به دلیل کم بودن درآمد نویسندگی کارهای دیگری غیر از نویسندگی ن, ...ادامه مطلب

ادبیات تعلیمی و آموزنده به آن دسته از آثار ادبی اطلاق می ‌شود که محتوای آنها آموزه ‌های اخلاقی، اجتماعی یا علمی بوده و به هدف تعلیم و تربیت آفریده ‌شوند. تعلیم و تربیت همواره یکی از نخستین دغدغه ‌های بشر بوده است و اصولاً رسالت پیامبران و نقش آن‌ ها در زندگی انسان ها برای رسیدن به این هدف بوده است.به تدریج با پیدایش و تکامل ادبیات و تقسیم آن به انواع مختلف بسیاری از ادیبان بر آن شدند تا با درآمیختن ادب و آموزه ‌های پرورشی راه را برای رسیدن به این امر هموار کنند و بدین ترتیب ادب تعلیمی شکل گرفت. منظور از ادبیات تعلیمی ادبیاتی است که نیک ‌بختی انسان را در بهبود خوی و خصلت اخلاقی او می ‌داند و خود را متوجه پرورش قوای روحی و تعلیم اخلاقی انسان می ‌کند.ادبیات تعلیمی در معنای خاص خود شامل دستورالعمل‌هایی است که به آموزش یک فن یا هنر خاص اختصاص داشته باشد. ولی به مفهوم عام ادبیات تعلیمی به آثاری گفته می شود که موضوع آن مسائل اخلاقی عرفانی، پند، اندرز، حکمت و امثال اینها باشد.امروزه وقتی از ادبیات تعلیمی سخن می‌ گویند، منظور ادبیات تعلیمی به مفهوم عام آن است. ناگفته نباید گذاشت که اکثر شاعران زبان دری در سرودن اشعار تعلیمی متأثر از اندرزنامه‌ هایی می باشند که در دوران ساسانیان نوشته شده اند. آفرین ‌نامه ابوشکور بلخی و کلیله و دَمنه رودکی که جز بیت ‌هایی پراکنده از آن ‌ها باقی نمانده است، از قدیم ‌ترین نمونه های منظوم ادبیات تعلیمی می باشد که در زبان دری به جا مانده است. نخستین اثر منظوم و مستقل فارسی در اخلاق، پندنامه نوشیروان است که بدایعی بلخی، معاصر سلطان مسعود، آن را سروده است.در قرن پنجم هجری ناصر خسرو بلخی با سرودن قصاید طولانی در وعظ و حکمت، و بیان اعتقادات دینی و انتقادهای , ...ادامه مطلب

شهرآرا یکی از قدیمی ترین محلات شهر کابل است که حدود پنجصد سال عمر دارد. کابل قدیم درحقیقت دارای باغستان های فراوانی از گُل ها و اشجار مثمر و غیر مثمر بوده است. این شهر با زیبایی های خاصی که داشته توجه شاهان و سلاطین بسیاری را به خود جلب نموده و هر یک خواسته اند پایتخت حکمروایی شان در این شهر باشد. شهرآرا و جهان آرا دو باغ بزرگ و با شکوهی بودند که در زمان سلطنت ظهیرالدین محمد بابر بنیانگذار سلسله گورگانیان هند در شهر کابل اعمار گردیده بود و اینک بخش کوچکی از آن در محدود باغی به نام باغ بابر باقی مانده است. شهرآراء قدیم در حقیقت از کنار پل آرتل آغاز می گردید و تا بره کی شهرآرا ادامه داشت.این باغ زیبا را ظهیرالدین محمد بابر، در سده دهم هجری به نام شهرآرا، دخترش بنا نهاده بود. پس از حکمروایی بابر برای چندین سده نامی از این باغ برده نمی شد تا اینکه امیرعبدالرحمن خان در اواخر سده دوازدهم هجری خورشیدی آن را بازسازی نمود و برای پذیرایی مهمانان خاص خود اختصاص داد. در گوشه ای از این باغ، برج با شکوهی قرار داشت که مردم آن را به عنوان یکی از اماکن تاریخی کشور می شناسند. سال های قبل در کنار این بنای تاریخی دو برج استحکامی متوسط و یک برج کوچک دیگری نیز وجود داشت که کار معماران زبردست و ماهرِ آن سال ها را مجسم می ساخت.امیر عبدالرحمن در سفری که به صفحات شمال کشور داشت، از دیدن باغ جهان نمای تاشقرغان که توسط معماران ورزیده قندهاری در عهد سلطنت تیمورشاه درانی اعمار گردیده بود، شگفت زده شده معماران قندهاری را به کابل آورده و طرح چندین ساختمان، چون: قصر باغ بالا، باغ مهمان خانه، ولایت کابل، تعمیر ارگ و قصر شهرآرا و غیره را بنا نهاد.این قصر باشکوه که اکنون به نام برج شهرآراء مسمی میباشد در زمان, ...ادامه مطلب

معیار الاشعار کتابی است درعلم عروض و قافیه ی شعر دری و تازی نوشته خواجه نصیرالدین طوسی که در قرن هفتم هجری قمری به رشته تحریر درآمده و نویسنده درآن به اوزان مختلف شعری پرداخته و نظریات عالمانه و دقیقی اندرین باب ارائه نموده است.معیار الاشعار از لحاظ قدمت و تفصیل در موضوعِ علم عروض دومین کتاب مستقل زبان دری است، و از لحاظ جامعیت، اعتبار، نظم منطقی، دقت، و نوآوری، نخستین اثر در این زمینه می باشد. معیار الاشعار از نظر تاریخ علم، دانش عروض و قافیه، و تحقیقات زبان شناسی، اهمیت ویژه دارد، و ایجاز وبلاغت آن در نثر دری بی همتاست.خواجه نصیرالدین طوسی به عنوان یکی از بزرگترین دانشمندانِ دارای معلومات گسترده که درعلوم مختلف صاحب نظر بوده است، عرصه ادبیات را نیز از نظر دور نداشته و با تألیف این کتاب و پرداختن به موضوع شعر سعی داشته تا درعرصه ادبیات نیز نظریات علمی از خود بر جای گذارد. ازدیدگاه او وزن همواره درشعر وجود نداشته، اما عنصرخیال همیشه معتبر بوده است. خواجه نصیرالدین طوسی در این کتاب به دلایلِ اختلاف اوزان و قوافی در زبان ها پرداخته و تصریح نموده است که اختلاف در ماهیت حروف، عامل اختلاف وزن و قافیه می باشد. سپس به بیان تفاوت تصدیق و تخیل پرداخته و عنوان می کند که مبنای قبولِ تصدیق، مطابقت آن با واقعیت است در حالی که مبنای پذیرش تخیل، التذاذ و تعجب نفس است. در نگاه خواجه رفتارهای مشابه و تقلیدی برسه گونه: طبعی، عادتی و صناعتی تقسیم می شوند و تحقق آن را در لحن، وزن و کلام مخیل می داند.       در نظر خواجه، هدف از سرودن شعر تخیل به منظور ایجاد ترغیب یا امتناع و یا ایجاد نوعی احساس رضا، نارضایتی و یا نوعی لذت و رساندن کلام از مرتبه ای نازل با مرتبه ای , ...ادامه مطلب

افغانستان, در میان کشورهای منطقه در بخش فعالیت های پستی از پیشینه, کهن تاریخی, برخوردار بوده و مردمان این سرزمین از گذشته های دور خدمات پستی را مورد کاربرد قرار داده اند. تاریخ گواه براین است که همیشه قا, ...ادامه مطلب